Nowelizacja przepisów ustawy o opłacie skarbowej
W ferworze wprowadzanych kolejnych tarcz antykryzysowych w sposób niezauważony mogła przejść nowelizacja ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw. Na mocy tej nowelizacji, która weszła w życie w dniu 18 kwietnia 2020 r., w ustawie o opłacie skarbowej dodano art. 12 ust. 2 pkt 1a. Przepis ten stanowi, że: „Organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach opłaty skarbowej jest: od wydania odpisu zupełnego i odpisu skróconego aktu stanu cywilnego w sposób, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2224 oraz z 2019 r. poz. 730 i 2294) – organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce sporządzenia aktu stanu cywilnego”.
Pobranie odpisu aktu stanu cywilnego za pomocą elektronicznej usługi
Przepis ten odwołuje się do art. 45 ust. 2 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, zgodnie z którym wniosek o wydanie z rejestru stanu cywilnego odpisu zupełnego lub odpisu skróconego aktu stanu cywilnego można złożyć przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji.
Ministerstwo Cyfryzacji w dniu 21 kwietnia br. poinformowało o rozszerzeniu dotychczasowej e-usługi wnioskowania online o odpis aktu o funkcję wydania tego aktu w wersji elektronicznej w sposób automatyczny z rejestru stanu cywilnego.
Organ właściwy w zakresie pobrania opłaty skarbowej od wydanego odpisu
Zgodnie z nową treścią art. 12 ust. 2 pkt 1a ustawy o opłacie skarbowej opłatę skarbową od wydania odpisów aktów stanu cywilnego poprzez usługę elektroniczną Pobranie Odpisu Aktu Stanu Cywilnego będzie pobierał organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce sporządzenia aktu. Jak stanowi ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego sporządzenia aktu dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy, co do zasady, według miejsca rejestrowanego zdarzenia. Przepisy szczegółowe dotyczące właściwości miejscowej w sprawach rejestracji stanu cywilnego zawarte są w art. 13 – 18 Prawa o aktach stanu cywilnego.
Jest to dość istotna zmiana, która może wpłynąć na kształt przyszłych dochodów gminnych organów podatkowych. W końcu organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Dotychczas opłata skarbowa była uiszczana na konto tego organu podatkowego, który z udziałem urzędnika USC wydał odpis wnioskowanego aktu. Obecnie zaś, w przypadku skorzystania z elektronicznej usługi, opłata skarbowa jest należna temu organowi, który jest właściwy ze względu na miejsce sporządzenia aktu, a więc miejsca, w którym dany akt jest przechowywany.
Przykładowo, w sytuacji wydania przez USC w gminie X odpisu aktu stanu cywilnego sporządzonego w USC gminy Y, opłata skarbowa powinna zostać uiszczona na konto organu podatkowego właściwego dla USC gminy Y, gdyż tam akt ten został sporządzony.
Co wynika z uzasadnienia projektu ustawy?
Z treści uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej wynika, że ustawodawca celowo wprowadził odmienną zasadę pobierania opłaty skarbowej od odpisów udostępnianych elektronicznie.
W treści uzasadnienia wskazano , że: „Wspomniana wyżej usługa elektroniczna, pozwalająca na wydanie obywatelowi odpisu aktu stanu cywilnego, będzie zapewniała możliwość jednoczesnego uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie odpisu. Opłata skarbowa za wydanie odpisu będzie stanowiła dochód gminy właściwej ze względu na miejsce sporządzenia aktu stanu cywilnego, a nie tak jak w przypadku odpisów wydawanych przez kierowników urzędów stanu cywilnego – gminy właściwej ze względu na siedzibę organu, który wydał odpis. Usługa będzie zaprojektowana w taki sposób, że wnioskodawca będzie miał jednocześnie możliwość uiszczenia opłaty skarbowej na rachunek właściwej gminy.”
Podsumowując
Opłata skarbowa za wydanie odpisu aktu stanu cywilnego za pośrednictwem usługi elektronicznej jest pobierana przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce sporządzenia aktu stanu cywilnego, a nie przez organ właściwy ze względu na miejsce świadczenia usługi w formie wydania odpisu. Przepisu art. 12 ust. 2 pkt 1a ustawy o opłacie skarbowej nie sposób interpretować w odmienny sposób.
apl. radc. Marta Jeleń
e-mail: marta.jelen@pwkp.pl